پمپ پریستالتیک چیست و چگونه کار میکند؟
معرفی پمپ پریستالتیک
پمپ پریستالتیک (Peristaltic Pump) نوعی پمپ جابجایی مثبت است که برای انتقال مایعات با دقت بالا و بدون تماس مستقیم سیال با قطعات داخلی پمپ استفاده میشود. این ویژگی باعث میشود که این پمپها برای سیالات حساس، خورنده و دارای ذرات جامد بسیار مناسب باشند.
مکانیزم عملکرد پمپ پریستالتیک
این پمپ شامل یک شلنگ انعطافپذیر است که درون یک محفظه دوار قرار دارد. غلطکها یا کفشکهای دوار روی این شلنگ حرکت کرده و مایع را درون آن به جلو هدایت میکنند. این فرآیند مشابه حرکت روده انسان است که غذا را از طریق انقباضات عضلانی به جلو میراند.
مراحل عملکرد:
1.فشرده شدن شلنگ: غلطکها یا کفشکها، شلنگ را در یک نقطه فشار میدهند و مسیر عبور سیال را میبندند.
2.حرکت غلطک: غلطکها به سمت جلو حرکت کرده و سیال را درون لوله جابجا میکنند.
3.باز شدن شلنگ: بعد از عبور غلطک، شلنگ دوباره به حالت اولیه خود بازمیگردد و خلأ ایجاد شده باعث مکش سیال جدید میشود.
این فرآیند به طور پیوسته تکرار شده و جریان یکنواخت و دقیق سیال را فراهم میکند.
کاربردهای پمپ پریستالتیک در صنایع مختلف
این پمپ به دلیل ویژگیهای خاص خود در صنایع حساس و بهداشتی کاربرد زیادی دارد:
✅ صنایع دارویی و پزشکی: انتقال دقیق مایعات دارویی، تزریق مواد مغذی و کاربرد در دیالیز
✅ صنایع غذایی و آشامیدنی: پمپاژ مایعات غلیظ مانند شیر، سس، مربا و شربت بدون آسیب به بافت آنها
✅ صنایع شیمیایی: انتقال اسیدها، حلالها و مواد خورنده بدون آسیب به پمپ
✅ صنایع تصفیه آب و فاضلاب: تزریق مواد شیمیایی مانند کلر و ضدعفونیکنندهها
✅ صنایع رنگ و جوهر: جابجایی رنگهای حساس و جوهرهای صنعتی بدون آلوده شدن مواد
مزایای پمپ پریستالتیک نسبت به دیگر پمپها
✅ عدم تماس سیال با قطعات متحرک: فقط شلنگ با سیال در تماس است، بنابراین خطر آلودگی و سایش کاهش مییابد.
✅ مناسب برای سیالات خورنده و حساس: به دلیل عدم تماس قطعات داخلی با سیال، مواد شیمیایی خورنده و مایعات استریل را میتوان به راحتی انتقال داد.
✅ نیاز کم به تعمیر و نگهداری: فقط شلنگ نیاز به تعویض دارد، در حالی که سایر قطعات پمپ در معرض فرسایش نیستند.
✅ قابلیت جابجایی سیالات ویسکوز و حاوی ذرات جامد: این پمپها بدون مشکل میتوانند مایعات چسبناک و دوغابهای حاوی ذرات جامد را پمپاژ کنند.
✅ مکانیسم خودمکش و قابلیت کارکرد خشک: این پمپها نیازی به هواگیری ندارند و میتوانند بدون مایع ورودی (Dry Run) نیز کار کنند.
✅ دقت بالا در کنترل دبی سیال: مناسب برای فرآیندهایی که نیاز به تزریق دقیق و یکنواخت مواد دارند.
جمعبندی
پمپ پریستالتیک یک گزینه عالی برای انتقال مایعات حساس، خورنده و چسبناک در صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی و تصفیه آب است. این پمپ با طراحی خاص خود، نیاز به تعمیرات کم، دقت بالا و ایمنی بالا در برابر آلودگی و خوردگی را ارائه میدهد، که آن را از سایر پمپها متمایز میکند